Maand: mei 2007

zaterdag 26 mei 2007

Les 2 voor studenten journalistiek: vraag altijd de naar de W’s: Wie, wat, waar, wanneer, waarom.

Maar na bijna een kwart eeuw hoor ik een docent journalistiek serieus zeggen: stel nooit de waarom-vraag.

David Cay Johnston doceerde vandaag op de internationale conferentie voor onderzoeksjournalistiek in Toronto. Hij begon zijn college met een vraag aan iemand op de eerste rij: “Waarom draag je een wit vest?”

Verbijsterd, sprakeloos staart de bevraagde Johnston aan. “Begrijp je nu waarom ik de waarom-vraag niet moet stellen? Ik kan beter zeggen: wat een leuk vest, welke redenen had je dat te kopen?”

Journalisten moeten zorgen dat ze worden vertrouwd – dat is de basis, zegt hij – en hij heeft gelijk. Uiteindelijk gaat het er om dat de journalist het verhaal opschrijft, dat de geïnterviewde wil of kan of moet vertellen. Te vaak gebeurt het, zegt Johnston, dat journalisten alleen geïnteresseerd zijn in het antwoord dat ze willen horen.

Hoe kweek je vertrouwen? Door dezelfde woorden te gebruiken als degene met wie je praat. Herhaling van gebruikte woorden toont dat je luistert – en iedereen wil dat er geluisterd wordt.

Waarom eigenlijk?

vrijdag 25 mei 2007

Hij wilde naar Zwitserland vliegen, maar hij belandde ongewild in een gevangenis in Syrië.

De Canadees van Syrische oorsprong, Maher Arar, vertelde gisteren in Toronto (Canada) zijn verhaal aan onderzoeksjournalisten uit de hele wereld.

Het zal je maar overkomen. Je vliegt vanuit Canada, via New York naar Zwitserland. Tijdens de tussenstop in New York word je uit het vliegtuig geplukt, omdat je mogelijk terroristische motieven hebt.

Het onderzoek neemt een bizarre wending als Arar naar Syrië word gebracht waar hem fysieke en psychische marteling wacht.

Arars vrouw trekt aan de bel en probeert haar man vrij te krijgen. Dat lukt, een klein jaar later na veel mediarumoer en nog meer protest van burgerrechtenorganisaties.

Arar is het slachtoffer van het officiële CIA-programma om verdachten van terrorisme in het buitenland onder onmenselijke omstandigheden tot zogenaamde bekentenissen te dwingen.

Arars verhaal wordt zo mogelijk nog gekker: een deel van de in Syrië afgedwongen bekentenissen lekken via de Canadese veiligheidsdienst uit. Op basis van anonieme bronnen wordt Arar zwart gemaakt in de Canadese pers.

Zelfs als de Canadese regering een officieel excuus maakt, verschijnen nieuwe berichten over het feit dat Arar nog steeds op de zogenoemde no-fly-list staat van de Verenigde Staten.

Arar haalt Malcolm X aan, nou niet bepaald een onverdachte bron, maar het citaat is goed. De macht van de is media groot, citeert Arar. Ze kunnen een onschuldige schuldig maken en een schuldige onschuldig.

Arar heeft een boodschap aan de journalisten: ga niet zomaar af op anonieme bronnen, realiseer je dat ze belangen hebben, corrigeer fouten, en plaats jezelf in de schoenen van de beschuldigde burger tegenover de machtige staat.

“Waarom geven journalisten niet toe dat ze fout zaten”, vraagt Arar zich af. “En wat me nog het meest verontrust: degenen die verkeerde berichten over mij lieten lekken, zitten er nog steeds.”

zaterdag 12 mei 2007

Eigenlijk was de kop boven dit stukje: acht pagina’s full color en een nat pak. Dat zou ook kloppen.

Ooit een krant gehad die uitsluitend geschreven was voor de geïnteresseerde lezer? Ik kan u verzekeren, die krant bestaat. Ik heb hem gisteren ontvangen. Acht pagina’s full color. Ik las de krant gisteravond in één ruk uit.

De krant gaat over mij. Gevuld met louter mooie woorden – ik had wel dood kunnen zijn! Humor en lof wisselen elkaar af, de waarheid is niet geschuwd en zelfs het gelogene klopt (bijna).

Iemand schreef: Jan is een gevoelig mens. Ze heeft gelijk. Terwijl ik dit zit te tikken verwaast mijn beeld, traanwater zoekt zijn weg, de druppels spatten uiteen op de M en de H (van mijn twee liefsten).

Zoveel moois op acht pagina’s full color voelt als een warm bad na een verfrissende duik in de Oude IJssel. Dat gun je iedereen.

1 opmerkingeN

Erik zei

    Complimenten

    Ondanks dat ik jaren je collega mocht zijn.

    Ondanks dat we in al die jaren niet veel contact hadden.

    Ondanks dat ik je stukken niet heb gelezen.

    Ondanks dat ik je eigenlijk niet ken.

    Ondanks dat ik geen weet heb van al je bezigheden en kunnen.

    Heb ik toch de idee dat je een bijzonder fijn mens bent.

    Want dankzij onze korte ontmoetingen en

    dankzij de door jou getoonde interesse.

    Ook dankzij de geluiden op de werkvloer en de waardering van menigeen getoond voor je werk.

    Maar vooral dankzij je complimenten heb ik echt gemerkt wat je gisteren bedoelde.

    Het was een voorrecht een collega van je te mogen zijn.

    Dank Jan voor wie je bent.

    Het ga je goed,

    veel plezier in wat het ook mag zijn dat je doet.

    Groet en een bijzonder compliment,

    Erik